Fiat

2020-04-17
ITALIA. BALLESTRINI. ARRASATE.
Hamar mila jende elkartu ziren Agnelli eta Unione Sovietica etorbideen artean.

Liburuaren amaiera aldeko esaldia da, uztailaren 3ko istiluak kontatzen dituena. Obra, jakina, Den-dena nahi dugu da eta Katakrak egitasmoak atera zuen iaz.

Aukeraturiko esaldiak, ondo laburbiltzen du Fiateko borrokaldian ari diren eta liburuko protagonista langileen sentipena, sindikatuek salduta eta Agnelli familia boteretsuenaren artean fronte guztiak zabalik borrokan.

Liburuan kosta zait sartzea, Balestrinik darabilen hizkera biziagatik ziur asko. Aipagarria Fernando Reyren itzulpena, ariketak ez baitirudi batere erraza.

Niri, azkura eragin dit. Zintzoa banaiz ezin beste era batean izan. Mondragoetarra, sindikatu baten kide afiliatua eta izakeraz hurbilago sentitzen dena hamalau ordu lanean egiten zuten langile komunistekin, etxean eta lantegian, lanaren arbuioa egiten duen protagonistarengandik baino. Zer pentsa uzten du.

Cesar Renduelesi irakurri nion, oker ez banago, bere baitako ordenazalea isiltzen baduela nahikoa lan. Bagara bi, orduan. Lanaren gurtza horrekin kitatuko ditut kontuak egunen batean.

Hemen beste pasarte bat tonua hartzeko lagungarri izatea espero dudana: Sindikalistek, PCIko burokratek marxista leninista faltsuek poliziek eta faxistek ezaugarri bat dute denek berbera. Izugarrizko beldurra diote langileen borrokari langileek nagusiak eta nagusien zerbitzariak pikutara bidaltzeko gaitasunari modu autonomoan erabakitzen eta antolatzen baitute borroka bai fabrika barrenean bai fabrikatik kanpo. Haientzat egin genuen panfleto bat bukaera hau zuena Ez dakit nork esan zuen baleek ere badituztela beren zorriak. Klase-borroka balea bat da. Eta poliziak alderdien eta sindikatuen burokratak faxistak eta iraultzaile faltsuak dira haren zorriak.

Irakurketa gomendagarria, ni moduko italiazale batentzat zer esanik ez, hegoalde-iparralde dinamika azaltzeaz gain Milan eta Turingo lantegien bizitza ulertzeko. Baita, autonomia obreroa deritzona hobeto ulertzeko.

Akaso, uztartu litekeen Paveseren Burkidea obrarekin, Xabier Mendiguren Bereziartuak itzulia, bertan ere kontatzen baita politizazio prozesu bat Italian, hamarkada batzuk arinago bada ere.

Den-dena nahi dugu, gogoan hartu beharko dugun leloa, datozen egunotarako.

Eneko Barberena